Okulistyczne wskazania do cesarskiego cięcia

Wiele przyszłych mam, szczególnie tych noszących okulary zastanawia się czy ich wada wzroku może być przeciwwskazaniem do prowadzenia porodu siłami natury. Wychodząc naprzeciw zapytaniom oraz wątpliwością lekarzy tak położników jak i okulistów Polskie Towarzystwo Okulistyczne powołało grupę ekspertów obu tych specjalności, której zadaniem było wypracowanie jasnych kryteriów będących wskazaniami do cesarskiego cięcia u Pacjentek z problemami okulistycznymi. Tak powstał Konsensus Ginekologiczno-Okulistyczny.

Wyróżniono kilka grup stanów i chorób, które kwalifikują się do CC (cięcia cesarskiego). Pierwsza grupa to Pacjentki z cukrzycową chorobą oczu (retinopatią cukrzycową), która może rozwijać się przed ciążą (np. cukrzyca t. 1) lub w przebiegu cukrzycy ciążowej. Oczywiście nie każda chora na cukrzyce ma automatycznie wskazanie do CC. Dotyczy to ciężkich przypadków takich jak np. krwotoki do ciała szklistego czy odwarstwienie siatkówki. Zaawansowana postać jaskry, z rozległymi zmianami w badaniu pola widzenia wyszczególniona jest w tym dokumencie.

Analogicznie jak w przypadku zmian cukrzycowych Pacjentki z dobrze kontrolowaną jaskrą, bez zmian lub z niewielkimi zmianami w polu widzenia mogą rodzić siłami natury. Kolejną dużą grupą wskazań okulistycznych do CC są stany pooperacyjne narządu wzroku, tak po zabiegach planowych jak i wykonywanych w stanach nagłych (np. odwarstwienie siatkówki czy uraz). W większości przypadków zabieg planowy (np. witrektomia) musi odbyć się co najmniej miesiąc przed planowanym rozwiązanie.

Najistotniejszymi z punktu widzenia tak lekarzy położników jak i samych Pacjentek są wady wzroku. Należy na wstępie zaznaczyć, iż wada wzroku, nawet bardzo duża sama w sobie nie jest wskazaniem do CC. W przypadku krótkowzroczności, czyli popularnych „minusów” tylko zmiany w plamce żółtej są wyszczególnione jako przeciwwskazanie do prowadzenia porodu naturalnego. Osobny zagadnieniem są tzw. zmiany zwyrodnieniowe siatkówki obwodowej. Są to różnego typu nieprawidłowości, których część może predysponować do odwarstwienia siatkówki. Częściej występują one u osób krótkowzrocznych, gdyż ich oczy są dłuższe niż „standardowe”, a siatkówka często cieńsza, ale mogą występować u każdego i najczęściej nie dają żadnych objawów. Na szczęście zmiany zwyrodnieniowe mogą być „zabezpieczone” przy pomocy lasera, a jeśli wykonany jest on na co najmniej miesiąc przed porodem, można go prowadzić siłami natury.

Kto powinien być skierowany do lekarza okulisty przez położnika? Odpowiedź jest prosta: każda przyszła mama. Kiedy – optymalnie w drugie trymestrze (4 lub 5 miesiąc), a Kobiety z obciążonym wywiadem okulistycznym, noszące okulary lub chore na cukrzycę pod koniec pierwszego trymestru. Kobiety w ciąży mogą liczyć w naszym gabinecie na pełna diagnostykę w kierunku wskazań do CC, w tym ocenę siatkówki obwodowej w kierunku zmian zwyrodnieniowych, badanie grubości rogówki (tachymetrię OCT) oraz ocenę stanu nerwu wzrokowego i plamki w badaniu OCT.